Als financieel forensisch onderzoeker word ik vaak door curatoren gevraagd om onderzoek te doen naar de oorzaken van een faillissement. En om daaraan voorafgaand de financiële administratie van de failliet veilig te stellen. Nee, ik ga u, in het kader van succesvol ondernemen, niet vervelen met verhalen over ondernemers die het niet hebben gered. Wat mij echter bij het veiligstellen van administraties opvalt, is voor u wellicht wel interessant.
Moderne financiële bedrijfssoftware verdient al lang niet meer het etiket ‘boekhoudpakket’. Vrijwel alle pakketten bieden diverse mogelijkheden om het ondernemen te ondersteunen. Uitgebreide rapportagemogelijkheden, analysetools, grafische dashboards…. het zit er vaak allemaal in.
Wat dan opvalt bij het veiligstellen van administraties: bij vrijwel al die failliete ondernemers werden deze functionaliteiten niet gebruikt. Op de vraag naar de oorzaken van een faillissement, werden verklaringen aangevoerd die al bij een eerste analyse niet houdbaar bleken. Wist de ondernemer dan niet waar het fout ging? Blijkbaar niet. Dan rijst de vraag: had het faillissement bij tijdig ingrijpen voorkomen kunnen worden? En had de financiële bedrijfssoftware daar wellicht een rol bij kunnen spelen?
Boekhouden is niet bedacht om de accountant aan het werk te houden. Of de belastingdienst in staat te stellen te controleren of voldoende belasting is afgedragen. Of de bank te laten berekenen hoeveel krediet zonder al te veel risico kan worden verstrekt. Natuurlijk, boekhouden is een instrument om verantwoording af te kunnen leggen richting stakeholders. Maar bovenal is het een instrument om stuurinformatie te genereren. Informatie die nodig is om als ondernemer op het juiste moment de juiste beslissing te kunnen nemen.
In tijdschriften en op internet worden we overstelpt met verhalen over big data en data mining (kort gezegd het geautomatiseerd zoeken naar patronen en relaties in data sets). Dit zijn óf vage succesverhalen die ons niets leren óf technisch diepgravende artikelen die ons als leken ver boven de pet gaan. Van beide soorten verhalen is het resultaat dat we massaal geloven dat we, alleen bij zeer grote hoeveelheden data en gebruikmaking van state-of-the-art software op basis van ingewikkelde algoritmen, de vruchten van de moderne technologie kunnen plukken. De laaghangende vruchten zien we helaas niet meer hangen. Waarom willen we een marathon rennen zonder eerst te hebben leren lopen?
Het is een kleine moeite om alle toegevoegde functionaliteiten van moderne bedrijfssoftware te gaan gebruiken. Door de ontwikkelaar vooraf ingestelde dashboards geven vaak al direct inzicht in basale stuurinformatie als de ouderdom van debiteuren of de ontwikkeling van het netto-werkkapitaal. En met een klein beetje moeite zijn kritische succesfactoren te bedenken die in één oogopslag vertellen of bijvoorbeeld beloften aan klanten nog worden waargemaakt.
Het merendeel van de ondernemingen beschikt niet over big data. Maar small data is net zo waardevol. Data mining is lastig zoeken in de hoop een klein beetje nieuw inzicht te verwerven. Terwijl belangrijke stuurinformatie gewoon voor het opscheppen ligt. Misschien moeten we toch maar eerst leren lopen: small data, information mining. U kunt er vandaag al mee beginnen, u hebt er de tools immers al voor in huis.
Marc de Gunst
Directeur Verstegen Forensics
